Ẩm thực Huế là một bức tranh văn hóa đầy màu sắc, mang đậm dấu ấn đặc trưng của vùng đất cố đô mà bất kỳ ai cũng nên trải nghiệm. Không chỉ nổi bật với hương vị thơm ngon của các món ăn cung đình, ẩm thực Huế còn thể hiện sự tinh tế trong phong cách chế biến và thưởng thức. Đây là một nét đẹp văn hóa độc đáo mà bạn không nên bỏ lỡ khi đến khám phá Huế. Hãy cùng D&K Travel khám phá nhé!
Đôi nét về ẩm thực Huế
Ẩm thực Huế không chỉ đơn thuần là những món ăn, mà còn chứa đựng tâm tư, phong cách sống của con người nơi đây. Là kinh đô dưới triều đại nhà Nguyễn trong thời gian dài, Huế mang đậm dấu ấn cung đình với sự cầu kỳ trong chế biến và sự thanh tao trong hương vị. Điều này đã thấm sâu vào văn hóa ẩm thực của người dân, tạo nên nét đặc trưng khó nơi nào sánh được.
Không chỉ chú trọng đến hương vị, ẩm thực Huế còn đánh thức mọi giác quan của thực khách. Từ hương thơm quyến rũ, cách trình bày tinh tế, đến không gian thưởng thức được chuẩn bị tỉ mỉ, tất cả đều thể hiện sự chỉn chu và hài hòa. Những món ăn như nem công chả phượng hay bánh cuốn tôm chua, thường thấy trong ẩm thực cung đình, là minh chứng rõ nét cho tiêu chuẩn khắt khe này.
Bên cạnh sự tinh tế của ẩm thực cung đình, Huế còn có một nền ẩm thực dân gian phong phú, gần gũi. Các món như cơm hến, bánh bèo, bánh bột lọc, hay chè dân dã tuy đơn giản nhưng vẫn đậm đà và quyến rũ, phản ánh đời sống và văn hóa bình dị của người dân địa phương.
Ngoài hai phong cách đặc trưng trên, Huế còn nổi tiếng với những món ăn chay thanh tịnh. Là vùng đất với nhiều tín đồ Phật giáo, Huế phát triển mạnh mẽ nền ẩm thực chay, không chỉ đáp ứng nhu cầu tâm linh mà còn mang đến những món ăn thanh đạm, nhã nhặn, góp phần làm phong phú thêm bức tranh ẩm thực cố đô.
Những món ăn nổi bật của ẩm thực Huế
Ẩm thực Huế – Bún bò Huế
Khác với cách nấu của người miền Nam, nơi bát bún bò Huế thường mang vị ngọt thanh từ nước hầm xương, người Huế lại sử dụng xác ruốc để tạo nên hương vị đặc trưng của ẩm thực Huế. Nhờ vậy, bát bún bò Huế truyền thống có vị mặn mà, đậm đà hơn hẳn. Một điểm độc đáo khác nằm ở sợi bún: người Huế sử dụng bún gạo sợi nhỏ, hay bún tươi, giống loại bún thường dùng trong các món như gỏi cuốn, bún riêu, hoặc bún măng.
Để thưởng thức món đặc sản này đúng điệu, bạn cần nhanh chân bởi bún bò Huế thường chỉ được bán vào buổi sáng. Một bát bún bò đầy đủ với thịt bò, giò heo, chả Huế, và chả tôm sẽ mang đến nguồn năng lượng dồi dào cho cả ngày dài. Đặc biệt, bún bò Huế không chỉ là món ăn mà còn là một phần trong nhịp sống thường nhật của người dân Cố đô. Họ thích chậm rãi thưởng thức bát bún, nhâm nhi tách trà, và cùng nhau sẻ chia những câu chuyện đời thường, tạo nên một phong vị văn hóa rất riêng của xứ Huế.
Bánh canh Huế
Ngoài bún bò, bánh canh Huế cũng là một món ăn đặc trưng mà bạn không nên bỏ lỡ khi đến thăm xứ cố đô. Bánh canh Huế gây ấn tượng với nước lèo có màu đỏ cam bắt mắt, được chế biến từ gạch tôm, cua, mang lại vị ngọt thanh tự nhiên. Màu sắc hấp dẫn của nước dùng còn được tăng thêm nhờ dầu điều, tạo nên vẻ ngoài hấp dẫn khó cưỡng.
Một phần bánh canh thường gồm sợi bánh canh bột gạo mềm dẻo, thịt heo thái lát mỏng, đậu hũ trắng chiên giòn, thịt cua tách vỏ ngọt thơm, và ăn kèm với các loại rau sống tươi mát. Món ăn này không chỉ hài hòa về hương vị mà còn rất giàu dinh dưỡng, là lựa chọn lý tưởng để khám phá thêm nét đặc sắc trong ẩm thực Huế.
Ẩm thực Huế – Bánh bèo chén
Huế được mệnh danh là thiên đường của những loại bánh dân dã, từ mặn đến ngọt, và trong số đó, bánh bèo chén nổi bật như một món ăn trứ danh không thể bỏ qua khi thưởng thức ẩm thực Huế. Dù mang vẻ giản dị, bánh bèo Huế vẫn toát lên sự tinh tế, đặc trưng của ẩm thực xứ Cố đô.
Bánh được đổ trong những chén sành nhỏ xinh và hấp chín, đảm bảo độ mềm dẻo vừa đủ. Khi dọn ra, bánh bèo thường được xếp gọn trên một chiếc mẹt, mỗi mẹt có khoảng 10 chén. Điểm nhấn của món ăn nằm ở lớp topping rực rỡ trên mặt bánh, với sắc đỏ cam từ tôm khô giã nhuyễn, màu xanh bóng bẩy của mỡ hành, và màu vàng giòn tan của hành phi cùng tóp mỡ. Chỉ cần thêm một thìa nước mắm ớt thơm lừng, bạn sẽ cảm nhận được sự hòa quyện hoàn hảo của vị mặn, ngọt, béo trong từng muỗng bánh, mang trọn vẹn tinh túy của ẩm thực Huế.
Cơm hến
Cơm hến là một món ăn phổ biến trên khắp các con đường ở Huế, từ những quán ven đường bình dân đến các nhà hàng sang trọng. Dù nguyên liệu vô cùng giản dị, món ăn này lại mang đến hương vị đặc trưng khó quên của ẩm thực Huế. Một phần cơm hến gồm cơm trắng nguội, hến xào đậm đà, mắm nêm thơm nồng, tóp mỡ chiên giòn, hoa chuối thái mỏng, lạc rang bùi béo, và giá đỗ tươi giòn.
Cơm hến chuẩn vị xứ Huế đặc biệt phải cay nồng, để làm nổi bật sự hòa quyện của các nguyên liệu và đậm đà hương vị mắm nêm. Chính cái cay đặc trưng ấy, cùng sự giản dị nhưng tinh tế, đã tạo nên một món ăn khiến ai thử qua cũng khó lòng quên được.
Ẩm thực Huế – Nem lụi
Nem lụi là một trong những món ngon của nền ẩm thực Huế khiến nhiều thực khách phải say lòng. Nem được làm từ thịt heo xay nhuyễn, tẩm ướp gia vị đậm đà rồi quấn quanh cây sả để dậy mùi thơm đặc trưng. Sau đó, nem được nướng trên bếp than với lửa vừa, xoay đều tay đến khi chín vàng óng, tỏa hương thơm quyến rũ.
Nem lụi Huế ngon nhất khi được cuốn cùng các loại rau sống tươi mát như rau thơm, khế chua, giá đỗ, chuối xanh thái mỏng, và vả sống. Đặc biệt, phần nước chấm là linh hồn của món ăn, được chế biến công phu từ gan heo, quế chi và các gia vị khác, tạo nên hương vị béo ngậy, đậm đà khó quên. Sự kết hợp hài hòa giữa nem lụi, rau sống và nước chấm đã làm nên một món ăn độc đáo, vừa dân dã vừa tinh tế, đậm chất Huế.
Bánh khoái
Bánh khoái Huế, với hình dáng và phần nhân tôm thịt tương tự bánh xèo, dễ khiến nhiều người nhầm lẫn. Tuy nhiên, bánh khoái có những nét đặc trưng riêng tạo nên sức hút độc đáo. Điểm khác biệt đầu tiên nằm ở phần bột bánh: bột làm bánh khoái được pha thêm trứng vịt, tạo màu vàng óng và hương thơm đặc trưng, khác hẳn với mùi nghệ của bột bánh xèo. Khi chiên, bánh khoái được đổ trong khuôn, giúp bánh có hình tròn đều và dày hơn.
Điểm nhấn thứ hai và cũng là “linh hồn” của bánh khoái chính là chén nước chấm đặc biệt. Nước chấm sánh mịn, được nấu từ thịt heo băm nhuyễn, gan heo, mè rang, và đậu phộng giã nhuyễn, mang đến hương vị béo ngậy, đậm đà. Sự kết hợp hoàn hảo giữa lớp vỏ giòn tan, nhân bánh đậm vị, và chén nước chấm thần thánh đã khiến bánh khoái trở thành một món ăn không thể bỏ lỡ khi đến Huế.
Ẩm thực Huế – Chè Huế
Chè Huế là một trong những món ăn vặt nổi tiếng và được yêu thích nhất ở xứ Cố đô, hấp dẫn cả người dân địa phương lẫn du khách. Trong số các quán chè, chè Hẻm với hơn 20 năm tuổi là địa chỉ quen thuộc, nổi bật bởi hương vị nguyên bản đặc trưng không lẫn vào đâu được.
Lần đầu ghé thăm, bạn chắc chắn sẽ ấn tượng bởi cảnh tượng cả chục nồi chè đầy màu sắc và đa dạng hương vị. Những món chè nổi tiếng và được ưa chuộng nhất phải kể đến chè chuối khoai môn, chè đậu ngự, chè hạt sen, chè bột lọc heo quay, và chè bông cau. Điểm chung của hầu hết các món chè là đều được ăn kèm nước cốt dừa béo ngậy, làm tăng thêm phần hấp dẫn. Chè Huế không chỉ là món ăn, mà còn là một trải nghiệm văn hóa ẩm thực đáng nhớ khi bạn đặt chân đến vùng đất này.
Tré
Ngay từ tên gọi, tré đã gây tò mò với nhiều người, phải không nào? Đây là một món ăn vặt nổi tiếng ở Huế và khu vực miền Trung, vừa có thể dùng làm món khai vị trong bữa ăn, vừa là món nhắm tuyệt vời khi tụ họp. Thoạt nhìn, tré có vẻ giống nem chua, nhưng chỉ khi thưởng thức bạn mới cảm nhận được sự khác biệt độc đáo.
Tré được làm từ phần thủ và da heo, luộc chín rồi thái lát mỏng trước khi đem trộn và gói. Gia vị để làm tré rất đặc trưng, gồm nước mắm kho, ớt trái, ớt bột, tỏi, mè rang, củ riềng thái sợi, và đặc biệt là thính gạo hoặc thính nếp rang tạo nên hương vị thơm bùi. Điều quan trọng nhất để làm nên món tré ngon đúng điệu là quá trình trộn phải được thực hiện hoàn toàn bằng tay, vừa giữ nguyên hương vị nguyên bản vừa đảm bảo các nguyên liệu không bị nát. Chính sự tỉ mỉ trong từng công đoạn đã khiến tré trở thành một nét tinh túy trong ẩm thực miền Trung.
Ẩm thực Huế – Mắm sò Lăng Cô
Một trong những đặc sản nổi tiếng của Huế mà du khách thường mua về làm quà là mắm sò Lăng Cô. Mắm sò được làm từ sò lông, với thịt sò chắc và ngọt, có màu đỏ tươi đặc trưng nhờ vào việc ướp với các gia vị như ớt, riềng, và muối hột. Quá trình ủ mắm kéo dài khoảng 15 ngày, cho đến khi thịt sò nổi lên, lúc này mắm đã “chín” và đạt chuẩn vị đậm đà, thơm ngon. Mắm sò Lăng Cô không chỉ là món ăn đặc sản, mà còn là một phần của nền ẩm thực Huế, được nhiều người yêu thích vì hương vị đặc biệt và dễ dàng chế biến thành các món ăn thơm ngon tại nhà.
Trà cung đình Huế
Ngày xưa, trà Cung Đình Huế chỉ dành riêng cho vua chúa, nhưng ngày nay, bất kỳ ai cũng có thể thưởng thức hương vị đặc biệt của loại trà này. Trà Cung Đình là sự kết hợp hoàn hảo của 16 loại thảo dược quý hiếm như tim sen, khổ qua, nụ vối, atiso, hảo quyết minh, hồi hoa, hồng táo, hoa hòe, cúc hoa, hoài sơn, đại táo, cỏ ngọt, cam thảo bắc, hoa lài, kỷ tử, và đẳng sâm. Mỗi thành phần đều mang lại những công dụng riêng, tạo nên một thức uống không chỉ thơm ngon mà còn rất bổ dưỡng.
Trà Cung Đình Huế nổi bật với khả năng thư giãn đầu óc, thanh lọc cơ thể, giải độc, giảm lo âu và hỗ trợ giấc ngủ sâu. Đây không chỉ là một món quà sức khỏe mà còn là một phần của văn hóa ẩm thực Huế, mang đến cho người thưởng thức những giây phút thư giãn tuyệt vời.
Ngày nay, không khó để bạn tìm thấy các món ăn Huế ở bất kỳ đâu, nhưng nếu đã đến Huế, sẽ là một điều thiếu sót nếu bạn chưa thưởng thức đúng những đặc sản nơi đây. Với hương vị đậm đà và sự kết hợp hoàn hảo của hương – sắc – vị, ẩm thực Huế sẽ khiến bạn nhớ mãi. Những món ăn như bún bò, bánh bèo, cơm hến hay chè Huế sẽ mang đến cho bạn những trải nghiệm khó quên về vùng đất này.