Tham quan Lăng Tự Đức công trình bậc nhất triều Nguyễn

Lăng Tự Đức, một trong những kiệt tác của kiến trúc cung đình thời nhà Nguyễn, nổi tiếng với vẻ đẹp tinh tế và uy nghiêm, là nơi nghỉ ngơi cuối cùng của vua Tự Đức. Với bầu không khí thanh bình, khung cảnh thiên nhiên mênh mông, và vị trí lịch sử ấn tượng, lăng hứa hẹn sẽ là một điểm đến đáng nhớ trong hành trình khám phá xứ Huế.

Giới thiệu về Lăng Tự Đức

Lăng Tự Đức nằm trong một thung lũng tại làng Dương Xuân Thượng, tổng Cư Chánh, xã Thủy Biều, hiện thuộc Thôn Thủy Ba, phường Thủy Xuân, thành phố Huế, cách trung tâm thành phố chỉ 6km. Kiến trúc của lăng phản ánh sự uy nghiêm của vua Tự Đức nhưng vẫn mang nét nhẹ nhàng, tinh tế và thơ văn.

Với diện tích rộng lớn lên đến 12ha, mảnh đất của Lăng Tự Đức nổi bật với cảnh quan thiên nhiên tuyệt đẹp. Khu vực này được chia thành hai phần chính là tẩm điện và lăng mộ, bao gồm hơn 50 công trình lớn nhỏ, nhiều trong số đó mang tên có chữ “Khiêm”. Lăng Tự Đức được xem là một trong những lăng tẩm đẹp nhất của triều đại nhà Nguyễn.

Vua Tự Đức và quá trình xây dựng Lăng

Vua Tự Đức, tên thật Nguyễn Phúc Hồng Nhậm, là con trai thứ của vua Thiệu Trị và là vị vua triều Nguyễn tại vị lâu nhất trong lịch sử – 36 năm (1847 – 1883). Ông được biết đến là một vị vua hiền lành, tận tụy lo lắng cho đất nước và có kiến thức sâu rộng về học vấn Đông Dương, đặc biệt là Nho giáo.

Dù đối mặt với những thách thức khó khăn và mối nguy hiểm từ bên ngoài, nhưng vua Tự Đức vẫn thể hiện sự khôn ngoan và suy tư trong việc quản lý triều chính. Dù bận rộn, ông vẫn giữ được tinh thần thi sĩ bay bổng, mơ mộng và đầy yêu thương với cảnh đẹp của núi non. Bị ốm đau suốt đời, vua Tự Đức xây dựng nơi này như một nơi để nghỉ ngơi, tránh xa khỏi cuộc sống triều chính và chuẩn bị cho sự ra đi.

Việc xây dựng Lăng mất nhiều năm công phu và tốn kém. Ban đầu, lăng được đặt tên là Vạn Niên Cơ với ý nghĩa về sự bền vững qua thời gian. Tuy nhiên, để hoàn thành nhanh chóng, triều đình đã phải đặt ra một lực lượng lao động lớn, gây ra cuộc nổi loạn Chày Vôi của Đoàn Hữu Trưng vào năm 1866. Để dẹp tan sự phản kháng, vua Tự Đức đã đổi tên lăng thành Khiêm Cung, thể hiện tinh thần khiêm nhường.

Sau khi Lăng được hoàn thành vào năm 1873, và khi vua Tự Đức qua đời 10 năm sau đó, lăng chính thức được đổi tên thành Khiêm Lăng. Tuy nhiên, vẫn còn được gọi là Lăng Tự Đức, thể hiện tình cảm thân thiết của mọi người đối với vị vua hiền lành này.

Kiến trúc độc đáo của Lăng

Lăng Tự Đức là điểm đến lý tưởng cho những ai khao khát tìm kiếm vẻ đẹp nhẹ nhàng và thơ mộng của xứ Huế. Khác biệt với sự cổ kính của Lăng Gia Long, sự uy nghiêm của Lăng Minh Mạng và sự hòa quyện giữa cổ điển và hiện đại của Lăng Khải Định, Lăng Tự Đức mang trong mình vẻ đẹp nhã nhặn, dịu dàng nhất.

Xây dựng trên một khu đất rộng lớn, Lăng được chia thành hai khu vực chính: khu vực tẩm điện và khu vực lăng mộ, với gần 50 công trình lớn nhỏ. Cả hai khu vực này được sắp xếp một cách hài hòa, tiếp giáp với núi Giáng Khiêm ở phía trước và núi Dương Xuân ở phía sau, với đường chính là hồ Lưu Khiêm.

Các công trình được bố trí một cách tinh tế, không quá đông đúc, nằm giữa những hàng cây thông xanh mướt và những hồ nước nhỏ yên bình. Tất cả điều này tạo nên một không gian lăng tẩm vừa giữ được sự uy nghiêm của nơi vua chúa, vừa phát triển một hơi thở lãng mạn và bay bổng, chính là biểu hiện đích thực của tâm hồn thi sĩ của vị vua.

Các công trình độc đáo ở Lăng Tự Đức

Hồ Lưu Khiêm

Hồ Lưu Khiêm là điểm nhấn nổi bật ngay sau khi du khách vượt qua cửa Vụ Khiêm và miếu thờ Sơn Thần. Ban đầu, hồ này chỉ là một con suối nhỏ chảy qua lăng, sau này đã được đào rộng thành một hồ lớn. Trên mặt hồ, hoa sen thả đều tạo ra một hương thơm dễ chịu và tạo không gian thơ mộng cho cảnh lăng. Đảo Tịnh Khiêm giữa hồ là nơi vua trồng hoa và nuôi thú, tạo thêm sự sinh động và phong cảnh lãng mạn.

Ngoài ra, ở bờ hồ Lưu Khiêm có hai công trình độc đáo là Xung Khiêm Tạ và Dũ Khiêm Tạ, được xây trên mặt nước. Đây là hai công trình kiến trúc độc đáo không chỉ của Lăng Tự Đức mà còn của toàn bộ quần thể di tích cố đô Huế. Đây là nơi mà vua thường đến để tản bộ, sưởi ấm tâm hồn, sáng tạo và tận hưởng bình yên của hồ nước, thể hiện sự kết hợp giữa thiên nhiên và nghệ thuật kiến trúc.

Kiêm Môn Cung

Khiêm Cung Môn được xây dựng với vị trí đặc biệt, hướng nhìn ra Hồ Lưu Khiêm, với kiến trúc hình vọng lâu tinh tế. Đây là nơi mà vị vua thường tới để nghỉ ngơi mỗi khi đến thăm lăng Tự Đức. Trung tâm của Khiêm Cung Môn là điện Hòa Khiêm, là nơi vua thường làm việc và nay được dùng để đặt bài vị của vua và hoàng hậu. Ở hai bên phía tả và hữu của điện Hòa Khiêm là Pháp Khiêm Vu và Lễ Khiêm Vu, dành cho các quan văn võ theo hầu. Tiếp sau điện Hòa Khiêm là điện Lương Khiêm, từng là nơi nghỉ ngơi của vua và sau này được sử dụng để thờ phụng linh hồn của bà Từ Dũ, mẹ của vua Tự Đức.

Điện Lương Khiêm

Nằm phía sau điện Hòa Khiêm, điện Lương Khiêm trước đây là nơi vua thường ghé đến nghỉ ngơi, thưởng trà. Sau này, khi Vua qua đời, điện được sử dụng để thờ phượng vong linh của mẹ ông là bà Từ Dũ. Bên phải của điện chính là Ôn Khiêm Lương – nơi lưu trữ các đồ ngự dụng quý giá của triều đình.

Nhà Hát Minh Khiêm

Bên cạnh điện Lương Khiêm là Minh Khiêm Đường – một trong những nhà hát cổ nhất tại Việt Nam, được xây dựng dưới thời các vua nhà Nguyễn. Đây là nơi mà vua Tự Đức thường xuyên ghé tới để thưởng thức các buổi biểu diễn nghệ thuật. Minh Khiêm Đường không chỉ là một công trình kiến trúc độc đáo mà còn mang giá trị lịch sử và văn hóa sâu sắc.

Nhà hát Minh Khiêm Đường đặc trưng bởi kiến trúc cổ điển, tinh tế và lối thiết kế độc đáo. Ngày nay, nơi đây vẫn thường được sử dụng để tổ chức các sự kiện văn hóa, nghệ thuật nhằm phục vụ du khách tham quan. Đây là cơ hội để du khách hiểu rõ hơn về di sản văn hóa của xứ Huế thông qua các biểu diễn truyền thống và nghệ thuật đặc sắc.

Đảo Tịnh Khiêm

Nơi này ban đầu là mảnh đất dành cho việc trồng hoa và nuôi thú. Với không gian thoáng đãng và không khí trong lành, đảo Tịnh Khiêm có một con kênh dài và ba cây cầu cong bắc ngang qua, dẫn bạn đến một đồi thông xanh mát. Trong thời gian còn sống, vua thường đến đây để thưởng hoa, viết thơ và đọc sách.

Khu lăng mộ

Là công trình quan trọng nhất tại Lăng Tự Đức, khu lăng mộ của vua được xây dựng ngay phía sau tẩm điện. Di chuyển tới Bái Đình, bạn sẽ thấy hai hàng quan văn quan võ đứng chầu uy nghiêm và phía sau là Bi Đình. Đây là nơi đặt tấm bia đá nặng 20 tấn khắc bài Khiêm Cung Ký do chính vua Tự Đức biên soạn. Toàn bộ bài văn dài 4.935 chữ là bản tự thuật của ông về cuộc đời và công lẫn tội trước lịch sử. Ông tự nhận tội mình: “Không sáng suốt trong việc biết người, ấy là của ta; dùng người không đúng chỗ, cũng là tội của ta; hàng trăm việc không làm được, đều là tội của ta cả…” Trong bài văn, ông cũng nhắc đến những rủi ro, bệnh tật và nỗi niềm của mình khi còn tại thế.

Phía sau Bi Đình là Bửu Thành được xây hoàn toàn bằng gạch nằm trên Tiểu Khiêm Trì. Chính giữa là nơi an nghỉ của vị vua tài hoa và có tâm hồn thi sĩ cùng học vấn uyên thâm bậc nhất triều Nguyễn. Ngoài ra, trong khuôn viên Khiêm Lăng còn có một khu vực là Bổi Lăng. Đây là nơi yên nghỉ của vua Kiến Phúc – vị vua thứ 7 của triều nhà Nguyễn.

Những điều cần biết khi viếng thăm Lăng Tự Đức

Để có một chuyến tham quan Lăng Tự Đức hoàn hảo nhất, hãy tham khảo một số kinh nghiệm dưới đây:

• Thời điểm lý tưởng nhất để thăm Lăng Tự Đức là từ tháng 1 đến tháng 2. Trong khoảng thời gian này, thời tiết ở Huế thường mát mẻ và dễ chịu, tạo điều kiện thuận lợi cho việc khám phá và tận hưởng cảnh đẹp của lăng.
• Lịch hoạt động của Lăng vào mùa hè từ 6h30 – 17h và mùa đông từ 7h – 17h. Giá vé vào cửa là 100.000đ/người lớn và 20.000đ/trẻ em.
• Vì Lăng Tự Đức là một địa điểm linh thiêng và trang trọng, vì vậy, hãy chọn trang phục lịch sự và kín đáo khi tham quan.
• Duy trì trật tự, hạn chế vui đùa trong khu vực lăng.
• Tôn trọng và bảo vệ các công trình, không chạm vào các hiện vật và tránh bẻ cành hoa để.
• Mang theo các vật dụng chống nắng như kem chống nắng, nón, kính râm và áo khoác để bảo vệ bản thân khỏi tác động của thời tiết khi tham quan nơi này, nơi có thể phải ở ngoài trời trong thời gian dài.

Những điểm tham quan gần Lăng

Sau khi khám phá lăng Tự Đức, đừng quên ghé thăm những địa điểm tham quan gần đó mà nhiều du khách yêu thích như:

• Lăng Đồng Khánh: Nằm không xa từ lăng Tự Đức, Lăng Đồng Khánh là một di tích lịch sử quan trọng khác của Huế. Đây là nơi yên nghỉ của vua Đồng Khánh, một trong những vị vua của triều đại nhà Nguyễn.
• Đồi Vọng Cảnh: Đây là một điểm cao tạo ra khung cảnh toàn cảnh của thành phố Huế. Từ đây, du khách có thể ngắm nhìn toàn bộ cảnh đẹp của thành phố cũ và dòng sông Hương uốn lượn.
• Chùa Từ Hiếu: Là một trong những ngôi chùa cổ nhất ở Huế, Chùa Từ Hiếu không chỉ là một điểm tham quan văn hóa mà còn là nơi tôn nghiêm và yên bình để tham gia các hoạt động tâm linh.
• Làng hương Thủy Xuân: Nếu bạn muốn khám phá văn hóa và truyền thống dân gian của Huế, thì đây chính là địa điểm lý tưởng. Làng hương Thủy Xuân nổi tiếng với các sản phẩm nghệ thuật và thủ công mỹ nghệ độc đáo của người dân địa phương.

Lăng Tự Đức, trong vẻ đẹp uy nghiêm và thanh nhã của nó, thật sự là một biểu tượng vững chãi của quá khứ lịch sử Huế. Như một bức tranh cổ kính, nơi đây không chỉ là điểm đến của sự hoài niệm về một triều đại đã qua, mà còn là nguồn cảm hứng cho những ai muốn tìm hiểu về văn hóa và di sản của xứ Huế. Trong ánh nắng rực rỡ của một ngày đẹp trời, việc ghé thăm Lăng Tự Đức chắc chắn sẽ là một trải nghiệm đáng nhớ và thú vị.