Khám phá nét đẹp truyền thống ở làng chiếu Cẩm Nê

Làng chiếu Cẩm Nê, một ngôi làng nổi tiếng với nghề làm chiếu, đã tồn tại từ thế kỷ 15. Trải qua bao thăng trầm của thời gian, nơi đây vẫn giữ vững nét độc đáo và tinh hoa trong nghệ thuật dệt chiếu. Khi ghé thăm Cẩm Nê, bạn sẽ có cơ hội chiêm ngưỡng quy trình làm chiếu tỉ mỉ, thậm chí có thể tham gia trực tiếp vào từng giai đoạn thủ công để tự tay hoàn thành một chiếc chiếu. Hãy cùng D&K Travel khám phá những điều thú vị tại làng chiếu Cẩm Nê này nhé!

Đôi nét về làng chiếu Cẩm Nê

Mỗi làng nghề truyền thống đều mang trong mình một câu chuyện và lịch sử hình thành đầy ý nghĩa, và làng chiếu Cẩm Nê cũng không phải là ngoại lệ. Theo lời kể của người dân địa phương, từ thế kỷ 15, nghề dệt chiếu đã được truyền vào miền Nam từ huyện Hoằng Hóa (Thanh Hóa). Trải qua hơn 600 năm, làng nghề vẫn giữ được nét đặc sắc và không bị mai một.

Theo lời các bậc cao niên, dệt chiếu từng là nguồn sống chính của người dân trong làng. Trung bình mỗi ngày, cả làng có thể dệt được từ năm đến sáu chục đôi chiếu, đủ cung cấp cho các thương lái. Dù trải qua nhiều khó khăn như sự xuất hiện của chiếu trúc, chiếu nilon, sự thiếu hụt nguyên liệu cói, và sự ra đi của một số người dân để mưu sinh nơi khác, nhưng với tình yêu và lòng kiên trì, những người ở lại vẫn duy trì nghề và văn hóa địa phương.

Hướng dẫn tham quan làng chiếu Cẩm Nê

Vị trí làng chiếu Cẩm Nê

Bạn sẽ dễ dàng tìm thấy làng chiếu Cẩm Nê, một địa điểm du lịch đặc biệt tại Đà Nẵng. Nằm ở xã Hòa Tiến, huyện Hòa Vang, nơi đây được hưởng lợi từ dòng sông Cẩm Lệ chảy qua, bồi đắp nên một vùng đồng bằng màu mỡ, tạo điều kiện thuận lợi cho người dân sinh sống và phát triển nghề nghiệp. Nhờ thổ nhưỡng phù hợp, làng chiếu Cẩm Nê đã ra đời. Tuy nhiên, vì Cẩm Nê không có vùng đất trồng cây đay và cói, người dân phải thu mua nguyên liệu từ các khu vực khác.

Cách đi đến làng chiếu Cẩm Nê

Làng chiếu Cẩm Nê cách trung tâm thành phố Đà Nẵng khoảng 14km về phía Tây Nam, và bạn sẽ mất khoảng 40 phút di chuyển bằng xe máy để đến đây. Có nhiều lựa chọn phương tiện để đến làng nghề, bao gồm taxi, ô tô, xe khách, hoặc các dịch vụ như Grab.

Theo kinh nghiệm du lịch Đà Nẵng, việc chọn xe máy là lựa chọn phù hợp nhất. Đi xe máy không chỉ cho bạn sự tự do về thời gian và lịch trình, mà còn giúp bạn thoải mái ngắm nhìn khung cảnh trên đường đi. Đối với những bạn trẻ đam mê khám phá và yêu thích du lịch tự túc, việc tự mình lái xe máy để khám phá mọi nẻo đường sẽ mang lại trải nghiệm tuyệt vời hơn cả.

Nét độc đáo của chiếu làng Cẩm Nê

Thương hiệu chiếu Cẩm Nê nổi bật nhờ sự độc đáo trong quy trình sản xuất và tâm huyết của những người dân yêu nghề. Điều đặc biệt của chiếu Cẩm Nê nằm ở sự tỉ mỉ trong từng công đoạn dệt chiếu, từ việc chọn nguyên liệu, kỹ thuật dệt đến hoa văn trên chiếu, tất cả đều được thực hiện một cách khéo léo và thủ công.

Điểm độc đáo của chiếu Cẩm Nê còn nằm ở hoa văn tinh xảo, với những họa tiết truyền thống đặc trưng, màu sắc tự nhiên, tạo nên sự khác biệt so với các loại chiếu khác. Những chiếc chiếu không chỉ bền chắc, mà còn mang đậm dấu ấn văn hóa, phản ánh tâm hồn của người thợ và sự gắn kết với truyền thống lâu đời của làng nghề.

Phần bìa chiếu

Bìa chiếu Cẩm Nê được đánh giá là dày hơn so với các sản phẩm chiếu khác, và đây là yếu tố quyết định chất lượng của một chiếc chiếu. Điều này không chỉ nhờ vào nguyên liệu chọn lọc mà còn phụ thuộc vào tay nghề tinh xảo của các nghệ nhân. Họ phải khéo léo trong việc lựa chọn sợi dệt phù hợp và sử dụng kỹ thuật dệt chính xác để đảm bảo bìa chiếu vừa bền chắc, vừa mang lại cảm giác êm ái khi sử dụng. Chính sự tỉ mỉ và kỹ năng cao của người thợ đã làm nên danh tiếng đặc trưng của chiếu Cẩm Nê.

Hoa văn trên chiếu

Chiếu trơn và chiếu hoa Cẩm Nê đều là những sản phẩm độc đáo, thể hiện sự tỉ mỉ và kỹ thuật cao của các nghệ nhân.

• Chiếu trơn: Đây là loại chiếu được chọn lựa nguyên liệu kỹ lưỡng nhất. Những sợi cói và đay được giữ nguyên màu tự nhiên, không nhuộm, nhằm đảm bảo độ trắng vừa phải. Sau khi phơi đủ nắng, các sợi sẽ ửng lên màu xanh nhạt trước khi được đưa vào dệt. Sau khi hoàn thành, chiếu sẽ được phơi thêm một nắng để làm sáng bóng, giúp loại bỏ những sợi lác thừa, và đảm bảo độ giòn, khô của chiếu. Chiếu trơn dệt từ sợi nhỏ và dài, không chắp nối, thường có giá cao hơn so với loại dệt bằng lác chắp, nơi hai sợi lác ngắn được nối tiếp nhau.
• Chiếu hoa: Chiếu hoa Cẩm Nê thường được thấy nhiều hơn so với chiếu trơn. Quy trình làm chiếu hoa phức tạp hơn, khi sợi lác sau khi chọn sẽ được nhuộm màu theo yêu cầu của khách hàng, sau đó phơi khô và mang vào dệt. Trong quá trình dệt, các sợi lác được sắp xếp một cách chính xác để tạo ra các hoa văn mong muốn. Quan trọng nhất là những sợi lác phải chịu được quá trình tẩy và nhuộm màu mà vẫn giữ được độ bền. Điều này thể hiện rõ sự công phu và tỉ mỉ của các nghệ nhân làng chiếu Cẩm Nê.

Khổ đệt và thoi dệt chiếu

Bên cạnh việc chọn lựa nguyên liệu và kỹ thuật dệt, khổ dệt và thoi dệt cũng đóng vai trò quan trọng không kém trong việc tạo ra một chiếc chiếu chất lượng. Để có được một khổ dệt tốt, người thợ phải lựa chọn một cây cau già thật thẳng, nhẹ, và bền để làm khung dệt và thoi dệt. Quá trình dệt chiếu đòi hỏi sự phối hợp nhịp nhàng giữa hai người: một người giữ khổ và một người cầm thoi, cả hai cùng nhau dệt liên tục trong khoảng 10 tiếng đồng hồ mới có thể hoàn thành từ một đến hai đôi chiếu. Điều này cho thấy sự phức tạp và công sức lớn đằng sau mỗi chiếc chiếu, khiến việc tự tay làm một chiếc chiếu trở nên vô cùng khó khăn nếu không có sự phối hợp và giúp đỡ từ người khác.

Mẫu mã và họa tiết đa dạng

Khi đến với làng chiếu Cẩm Nê, bạn sẽ bị cuốn hút bởi sự đa dạng và phong phú của các mẫu mã và họa tiết trên những chiếc chiếu do các nghệ nhân tạo ra. Làng nghề cung cấp nhiều loại chiếu khác nhau, từ chiếu cói giữa, chiếu cói nguyên cho đến những chiếc chiếu với viền đa dạng, mang màu sắc bắt mắt. Bạn cũng sẽ bắt gặp chiếu hoa và chiếu trơn, mỗi loại đều được trang trí bằng hoa văn tinh tế và màu sắc độc đáo.

Không chỉ đa dạng về mẫu mã, chiếu Cẩm Nê còn có nhiều kích thước khác nhau, từ những chiếc chiếu nhỏ dành cho em bé đến các loại chiếu lớn đủ cho cả gia đình. Nếu bạn ghé thăm làng chiếu Cẩm Nê Đà Nẵng và muốn mua một chiếc chiếu, thì hoàn toàn không cần lo lắng về sự lựa chọn về kiểu dáng hay giá cả, vì chắc chắn sẽ có sản phẩm phù hợp với nhu cầu của bạn.

Những trải nghiệm ở làng chiếu Cẩm Nê

Những con đường rực rỡ sắc cói

Chiếu trơn bóng của làng Cẩm Nê được dệt từ nguyên liệu cói trắng tự nhiên, không qua nhuộm, tạo ra bề mặt sáng bóng và đẹp mắt. Sau khi sợi cói được sấy khô và chuyển sang màu xanh, nó sẽ được đưa vào dệt. Chiếu được phơi sau khi dệt để tạo độ bóng và nâng cao thẩm mỹ.

Đối với chiếu hoa, các nghệ nhân sẽ nhuộm từng sợi lác bằng các màu sắc như vàng, xanh lá cây, đỏ, xanh lam, rồi phơi khô. Sau khi vải đã khô, chúng sẽ được dệt để tạo ra những hoa văn tinh xảo. Khi bước chân vào làng chiếu Cẩm Nê ở Hòa Tiến, Hòa Vang, Đà Nẵng, du khách sẽ được trải nghiệm không gian đầy màu sắc và hương thơm dễ chịu của cói. Không gian làng nghề sẽ khiến bạn cảm nhận được vẻ đẹp lạ thường và sự tỉ mỉ trong từng sản phẩm chiếu.

Quy trình sản xuất chiếu

Trên hành trình du lịch Đà Nẵng, việc ghé thăm ngôi làng chiếu Cẩm Nê chắc chắn sẽ mang đến cho bạn nhiều trải nghiệm thú vị và giá trị. Đặc biệt, bạn sẽ có cơ hội tận mắt chứng kiến quy trình làm chiếu Cẩm Nê độc đáo. Đầu tiên, các nghệ nhân chọn những cây cói thật thẳng, nhẹ và bền, đã được phơi khô, để làm nguyên liệu. Nếu là chiếu trơn, nguyên liệu sẽ được đặt vào khung dệt, thoi và khổ dệt, yêu cầu sự khéo léo và phối hợp nhịp nhàng giữa hai người. Đối với chiếu hoa, sau khi lựa chọn sợi, các sợi sẽ được nhuộm màu, phơi khô và sau đó dệt thành chiếu.

Cuối cùng, khi chiếu hoàn thành, nó sẽ được trải rộng khắp sân vườn để phơi cho nguội. Công đoạn kết thúc bao gồm việc ghim các đầu dây đay để giữ cho các sợi lác không bị bung ra và cắt bỏ các phần thừa. Công việc này đòi hỏi sự khéo tay và sự tinh tế để đảm bảo chiếu không bị lệch. Còn nhiều công đoạn khác mà bạn có thể tìm hiểu thêm khi đến đây. Đừng chần chừ, hãy lên kế hoạch ngay để trải nghiệm và khám phá làng chiếu Cẩm Nê!

Trải nghiệm làm chiếu

Tận mắt chứng kiến và tham gia vào quá trình làm chiếu là những trải nghiệm hoàn toàn khác biệt. Nếu bạn muốn, các nghệ nhân tại làng chiếu Cẩm Nê sẵn sàng hướng dẫn bạn từng bước để dệt một chiếc chiếu cói. Khi đó, bạn sẽ cảm nhận mình như một họa sĩ, với khung cửi là nền vẽ, sợi lác là màu vẽ và đôi tay bạn chính là cây bút tạo nên “bức tranh” đặc sắc.

Bạn sẽ phải hình dung cách kết hợp giữa lác và sợi đay trên khung cửi, rồi điều khiển khổ dệt để nâng hạ các sợi, từ đó tạo nên hoa văn đẹp mắt trên mặt chiếu. Qua quá trình này, bạn sẽ hiểu rõ hơn sự vất vả và tỉ mỉ của công việc, nhận thấy rằng công việc làm chiếu không hề đơn giản, nhưng thu nhập lại không cao. Điều này sẽ khiến bạn thêm trân trọng những nghệ nhân, những người đã gắn bó và giữ gìn nghề chiếu Cẩm Nê qua bao thế hệ.

Một vài làng nghề truyền thống khác ở Đà Nẵng

Nếu bạn muốn mở rộng hành trình khám phá các làng nghề truyền thống ở Đà Nẵng sau khi ghé thăm làng chiếu Cẩm Nê, có ba địa điểm thú vị khác mà bạn không nên bỏ qua:

Làng đá mỹ nghệ Non Nước

Khi bước vào làng đá mỹ nghệ Non Nước, bạn sẽ bị ấn tượng bởi những bức tượng điêu khắc tinh xảo với đủ hình dạng, kích thước và màu sắc. Đặc biệt, lớp đá cẩm thạch từ núi Ngũ Hành Sơn mang đến sự láng mịn đặc trưng, tạo nên những tác phẩm nghệ thuật độc đáo như tượng Phật uy nghi, các cặp tình nhân quyến rũ, hay các anh hùng lẫm liệt. Những sản phẩm tại đây đều được chế tác một cách công phu và điêu luyện, chắc chắn sẽ là món quà lưu niệm giá trị.

Làng nghề bánh tráng Túy Loan

 Với lịch sử hơn 500 năm, làng bánh tráng Túy Loan mang đậm dấu ấn văn hóa miền Trung. Bánh tráng ở đây được làm từ gạo xiệc, loại gạo vụ đông xuân thơm ngon, và được sấy trên than hồng để tránh mốc. Những chiếc bánh tráng mịn màng, thơm ngon này, do bàn tay khéo léo của người dân nơi đây làm ra, thường được sử dụng trong các món ăn đặc trưng như Mỳ Quảng. Đây là nơi bạn có thể thưởng thức hương vị bánh tráng đặc biệt và tìm hiểu quy trình sản xuất độc đáo.

Làng nước mắm Nam Ô

Cách làng chiếu Cẩm Nê khoảng 15km về phía Đông Bắc, làng nước mắm Nam Ô nằm tại cửa sông Cu Đê dưới chân đèo Hải Vân. Nơi đây nổi tiếng với quy trình làm nước mắm truyền thống, từ việc chọn cá cơm tươi ngon đến pha muối theo công thức riêng. Quá trình làm nước mắm ở đây rất tỉ mỉ và công phu, mang lại sản phẩm nước mắm đặc sắc với hương vị đậm đà. Đến Nam Ô, bạn sẽ có cơ hội khám phá quy trình sản xuất nước mắm và thưởng thức sản phẩm đặc trưng của làng quê Việt Nam.

Ngày nay, khi đến thăm làng chiếu Cẩm Nê Đà Nẵng, bạn sẽ không còn nghe thấy tiếng rập khung ồn ào hay tiếng xe cộ nhộn nhịp như trước đây. Dù vậy, với lòng yêu nghề và sự tâm huyết, người dân nơi đây vẫn nỗ lực duy trì và gìn giữ những nét độc đáo của truyền thống làm chiếu quê hương. Tham quan và chia sẻ hình ảnh về nghề chiếu Cẩm Nê không chỉ giúp bạn hiểu thêm về giá trị văn hóa truyền thống mà còn góp phần bảo tồn và phát huy nghề truyền thống quý giá này.