Kẹo cau Huế nổi tiếng là một món quà vặt dân dã, quen thuộc nhưng ngày nay đã trở thành biểu tượng của cố đô, được khách du lịch “săn lùng”, tìm mua mỗi khi có dịp ghé thăm Huế. Hãy cùng D&K Travel khám phá về món quà vặt đầy ý nghĩa từ tuổi thơ của người dân cố đô.
Đôi nét về kẹo cau Huế
Kẹo cau – một món đặc sản mộc mạc, thân thuộc với người dân Huế, mang trong mình hương vị ngọt ngào của tuổi thơ và những ký ức đáng nhớ. Hình dáng giống trái cau chẻ làm bốn hoặc sáu phần, kẹo không chỉ thu hút về mặt hình thức mà còn là biểu tượng độc đáo của vùng đất này.
Phần nhân của kẹo, màu vàng nhạt, được làm từ nước đường đặc lại, tượng trưng cho hương vị đặc trưng của cau. Phần vỏ bên ngoài, màu trắng, được làm từ hỗn hợp bột gạo và đường, tạo nên sự bền vững và độc đáo của loại kẹo này.
Được làm thủ công từ những nguyên liệu đơn giản, gần gũi, nên kẹo có giá cả phải chăng. Vì vậy, trong những chuyến đi chợ của các bà, các mẹ Huế thường không quên mua ít nhất một bịch về làm quà cho trẻ nhỏ trong gia đình và hàng xóm.
Ai đã từng đặt chân đến Huế mà chưa thử kẹo cau thì chuyến đi đó sẽ trở nên thiếu sót, bởi vì hương vị ngọt ngào của kẹo không chỉ là một phần không thể thiếu của văn hóa ẩm thực Huế mà còn là dấu ấn đậm nét của truyền thống và tuổi thơ ngọt ngào.
Nguồn gốc tên gọi của kẹo cau
Với bề ngoài giống như miếng cau chẻ thành sáu hoặc bốn phần, kẹo cau khi nhìn tổng thể có thể khiến nhiều người nhầm lẫn với miếng cau thật. Phần vỏ màu trắng của kẹo, được làm từ bột gạo và đường, tạo nên hình dáng vỏ của quả cau. Trong khi đó, phần nhân màu vàng nhạt làm từ đường cô đặc, tượng trưng cho phần thịt của quả cau.
Ban đầu, kẹo thường được làm kèm cả phần thịt của quả cau để tạo mùi thơm tự nhiên. Tuy nhiên, do mùi hương khá mạnh mẽ và không phù hợp với hương vị ngọt ngào của kẹo, từ đó người ta đã loại bỏ phần thịt cau ra khỏi nhân kẹo.
Trước đây, kẹo thường được bảo quản trong lá chuối và bày bán quanh các khu chợ xép địa phương. Ngày nay, với sự phổ biến và ưa chuộng, kẹo đã được sản xuất và phân phối rộng rãi trên khắp các tỉnh thành của Việt Nam. Để phục vụ nhu cầu mua sắm và làm quà, kẹo thường được đóng gói kỹ lưỡng trong giấy bóng kín, giúp du khách dễ dàng mang đi và làm quà cho người thân và bạn bè.
Cách làm kẹo cau Huế
Nguyên liệu làm kẹo
Nguyên liệu cần chuẩn bị để làm kẹo đơn giản gồm:
- Bột gạo: Đây là thành phần chính để tạo nên lớp vỏ mềm mịn của kẹo. Bột gạo giúp kẹo có độ dẻo phù hợp và màu trắng tự nhiên.
- Đường: Đường không chỉ mang lại vị ngọt mà còn tạo cho kẹo sự bóng mượt và hấp dẫn hơn. Trong quá trình chế biến, đường sẽ được nấu chảy và kết hợp với bột gạo để tạo thành hỗn hợp kẹo.
- Nước: Dùng để pha loãng bột gạo và đường, tạo ra hỗn hợp dẻo và mịn.
- Lá chuối (đôi khi): Trong quá khứ, lá chuối được sử dụng để gói kẹo, giúp bảo quản và tạo thêm mùi thơm tự nhiên. Mặc dù không còn phổ biến như trước, nhưng vẫn có những người làm kẹo truyền thống vẫn giữ phong cách này.
Tuy nhiên, quá trình làm kẹo đòi hỏi sự tỉ mỉ và kỹ lưỡng, từ việc chọn lựa nguyên liệu, nấu đường cho đến việc trải bột và cắt kẹo. Mỗi bước đều ảnh hưởng đến hương vị và chất lượng cuối cùng của sản phẩm.
Quy trình làm kẹo cau Huế
Dưới đây là các bước cơ bản để tạo ra những chiếc kẹo mềm mịn, thơm ngon mang đặc trưng của cố đô Huế:
- Pha Bột: Bột gạo được pha loãng với nước để tạo ra một hỗn hợp mịn.
- Nấu Đường: Đường cát trắng được nấu chảy trên lửa nhỏ đến khi đạt độ sệt mong muốn. Điều này quyết định độ dẻo và độ ngọt của kẹo.
- Kết hợp Bột và Đường: Hỗn hợp bột gạo pha loãng sẽ được trộn chung với đường nấu chảy. Kết quả là một hỗn hợp dẻo và sánh mịn.
- Trải Bột: Hỗn hợp được trải đều trên một bề mặt phẳng đã được trải lá chuối hoặc giấy nến, để hỗn hợp không dính vào bề mặt.
- Cắt Kẹo: Khi hỗn hợp bắt đầu đông lại nhưng vẫn còn mềm, nó sẽ được cắt thành các hình dạng giống trái cau, sau đó được lăn trên đường bột
- Chẻ kẹo: Kẹo sau khi được áo một lớp đường bột và nguội đi sẽ được chẻ thành hình múi cau, thường sẽ chẻ làm tư hoặc sáu.
- Đóng Gói: Ngày xưa, kẹo cau Huế thường được gói trong lá chuối để giữ hương vị tự nhiên và bảo quản. Ngày nay, với sự hiện đại hóa, kẹo thường được đóng gói trong túi nilon hoặc hộp giấy, nhưng vẫn có những nơi tuân theo phong cách truyền thống bằng lá chuối.
Cách thưởng thức kẹo cau đúng chuẩn Huế
Kẹo cau có vị ngọt dịu và cứng, không mềm như kẹo dừa hay kẹo sữa. Do đó, khi ăn, bạn không thể vội vàng nhai và nuốt nhanh chóng mà phải ngâm từ từ để miếng kẹo tan dần trong miệng.
Khi ngậm kẹo, bạn sẽ cảm nhận được vị ngọt ngào và béo béo tan từ từ trên đầu lưỡi, đánh thức mọi giác quan và cảm xúc. Càng ngậm lâu, độ ngọt của kẹo càng đậm đà, hòa tan, để lại dư vị lưu lại mãi trong miệng. Điều này làm cho bất kỳ người dân cố đô nào khi ăn miếng kẹo cau cũng đều ngẩn ngơ nhớ về hương vị của thức quà gắn bó với những năm tháng tuổi thơ.
Để vị ngọt của kẹo không quá gắt, hãy vừa thưởng thức kẹo, vừa nhâm nhi tách trà ấm nóng. Vị ngọt của kẹo hòa cùng vị chát và ngọt thanh của trà sẽ khiến hương vị thức quà này trở nên hoàn hảo hơn.
Việc thưởng kẹo kết hợp với nhâm nhi trà đã trở thành một thú vui tao nhã, đầy dư vị quyến rũ dành cho mọi người. Không chỉ giúp cân bằng hương vị, trà còn làm tăng thêm trải nghiệm thưởng thức kẹo, tạo nên những khoảnh khắc thư thái và đáng nhớ.
Cách bảo quản kẹo cau
Bảo quản đúng cách sẽ giúp giữ được hương vị và chất lượng của kẹo cau trong thời gian dài. Dưới đây là những lưu ý quan trọng khi bảo quản kẹo cau:
- Nơi Khô Ráo và Mát Mẻ: Đặt kẹo ở nơi khô ráo và mát mẻ, tránh ánh nắng trực tiếp và nơi có độ ẩm cao. Sự ẩm mốc có thể ảnh hưởng đến chất lượng và hương vị của kẹo.
- Tránh Nhiệt Độ Cao: Không nên để kẹo gần nguồn nhiệt. Nhiệt độ phòng bình thường là lý tưởng nhất để bảo quản kẹo.
- Đóng Gói Kín Đáo: Sau khi mở bao bì, hãy đóng gói kẹo lại một cách kín đáo. Sử dụng túi zip hoặc hộp kín để tránh kẹo bị ẩm hoặc bị nhiễm bụi.
- Tránh Tiếp Xúc Với Không Khí: Oxy hóa là một trong những yếu tố khiến kẹo bị hỏng. Vì vậy, hãy cố gắng loại bỏ không khí ra khỏi bao bì mỗi khi đóng gói lại.
- Ngắn Hạn và Dài Hạn: Nếu bạn dự định sử dụng kẹo trong thời gian ngắn, hãy để chúng ở nhiệt độ phòng. Tuy nhiên, nếu bạn muốn bảo quản lâu dài, đặt kẹo vào ngăn mát của tủ lạnh có thể giúp kéo dài tuổi thọ của chúng.
Địa chỉ mua kẹo cau Huế
Chợ An Cựu
Chợ An Cựu – Huế tọa lạc trên tuyến đường Hùng Vương, gần siêu thị BigC, thuộc phường Phú Nhuận. Đây là một địa chỉ hoàn hảo để du khách khám phá văn hóa ẩm thực đa dạng của mảnh đất cố đô. Chợ An Cựu bày bán đủ các loại kẹo, bánh Huế, trong đó có kẹo cau, một món quà vặt dân dã nhưng đậm đà hương vị truyền thống.
Du khách đến đây không chỉ được thưởng thức mà còn có thể mua về làm quà, mang theo một chút hương vị ngọt ngào của Huế về nhà. Chợ An Cựu là điểm dừng chân lý tưởng để cảm nhận nhịp sống và văn hóa ẩm thực phong phú của người dân địa phương.
Chợ Đông Ba
Chợ Đông Ba là địa chỉ mà du khách đến Huế nghĩ ngay đến đầu tiên nếu muốn khám phá văn hóa, ẩm thực và đặc sản địa phương. Không chỉ bán các nhu yếu phẩm, áo quần, giày dép, đồ dùng, thực phẩm…, chợ Đông Ba còn là thiên đường ẩm thực với các món đặc sản xứ Huế.
Tại chợ Đông Ba, du khách có thể tìm thấy đủ loại kẹo, bánh Huế, trong đó có kẹo cau – món quà vặt dân dã nhưng đậm đà hương vị truyền thống. Đây là điểm dừng chân lý tưởng để cảm nhận nhịp sống và văn hóa ẩm thực phong phú của người dân cố đô, thưởng thức và mua về làm quà những đặc sản mang đậm dấu ấn Huế.
Cửa hàng đặc sản Cố Đô
Ngoài các khu chợ địa phương, bạn cũng có thể đến các cửa hàng và siêu thị đặc sản để mua kẹo cau Huế và các món đặc sản về làm quà cho bạn bè, người thân sau chuyến du lịch Huế.
Một trong những địa chỉ uy tín mà D&K Travel gợi ý cho bạn là cửa hàng đặc sản Cố Đô, nằm tại số 4 đường Nguyễn Phúc Nguyên, thành phố Huế. Cửa hàng này không chỉ bày bán các mặt hàng với nhiều chủng loại phong phú, đa dạng mà còn có giá cả hợp lý đi đôi với chất lượng đảm bảo.
Ngoài bánh kẹo, cửa hàng còn có các thức quà đặc sản Huế khác như: mắm tôm chua Huế, dầu tràm, hạt sen, nón lá… Đây chắc chắn là điểm đến lý tưởng để bạn tìm mua những món quà đặc trưng, đậm đà hương vị xứ Huế.
Cửa hàng đặc sản Thiên Hương
Cũng là một cửa hàng bày bán đặc sản xứ Huế, đặc sản Cung đình Thiên Hương có thể “chiều lòng” mọi du khách khi cung cấp các mặt hàng từ bình dân cho đến cao cấp.
Đặc biệt, cửa hàng nổi tiếng với nhiều đặc sản Huế cung đình, thu hút sự tin tưởng của cả khách du lịch trong nước và quốc tế. Đây là địa điểm lý tưởng để chọn mua những món quà đặc trưng mang đậm hương vị và nét văn hóa của cố đô sau chuyến đi của bạn.
Bánh cung đình triều Nguyễn
Đúng như tên gọi của cửa hàng, Bánh Cung Đình Nguyễn Triều bày bán “nghìn lẻ một” thức quà bánh ngọt ngào, hấp dẫn của xứ Huế. Ngoài kẹo cau Huế và mè xửng, bánh cung đình Huế cũng là một đặc sản lý tưởng được nhiều du khách chọn mua về làm quà.
Ngày xưa, bánh cung đình được vua triều Nguyễn dùng để tiếp đãi khách quý. Trải qua thời gian, nhiều món ăn cung đình dần dần bị thất truyền. Tuy nhiên, đến năm 2016, công ty Nguyễn Triều cùng với nghệ nhân ẩm thực Hồ Thị Hoàng Anh đã cố gắng phục dựng lại một số món bánh cung đình triều Nguyễn ngày xưa, mang đến cơ hội thưởng thức những hương vị độc đáo của hoàng cung Huế cho du khách ngày nay.
Nếu có dịp ghé thăm Cố Đô Huế, kẹo cau Huế chắc chắn là đặc sản mà bạn không thể bỏ lỡ cơ hội nếm thử. Không phải ngẫu nhiên mà những người con xứ Huế xa quê mỗi khi về thăm nhà đều nhớ mang theo một vài túi kẹo đi làm quà. Trên hành trình bôn ba nơi xứ người, những thức kẹo bánh dân dã mà rất đỗi ngọt ngào, thân thương ấy sẽ giúp họ vơi bớt nỗi nhớ quê hương, kéo dài thêm cảm giác luyến lưu với núi Ngự, sông Hương. Món kẹo này không chỉ là một món ăn mà còn là một phần ký ức, một chút hương vị quê nhà để làm ấm lòng những người con xa xứ.