Mắm sò Lăng Cô cũng rất nổi tiếng, được khách du lịch phương xa mua về làm quà cho gia đình. Trong bài viết hôm nay, hãy cùng dành chút thời gian cùng D&K Travel tìm hiểu về món mắm trứ danh này để hiểu hơn về ẩm thực xứ Huế. Biết đâu, trong chuyến đi sắp tới, bạn lại có thêm một món đặc sản làm quà rất lý tưởng.
Giới thiệu về mắm sò Lăng Cô
Mắm sò được biết đến như là đặc sản nổi tiếng nhất tại Lăng Cô, Huế. Vùng biển Lăng Cô nổi tiếng với nhiều hải sản tươi sống như tôm, cua, sò lông, sò huyết, vẹm, hàu,… Trong số đó, sò là loại rất được ưa chuộng. Người dân ở đây ít ăn sống sò mà chủ yếu đem làm mắm, gọi là mắm sò.
Mắm sò Lăng Cô là loại mắm làm từ sò lông, hay còn gọi là con sặc, một loại hải sản có mặt quanh năm. Chỉ trừ những thời điểm mưa gió vào tháng 9, tháng 10 khi nước dâng cao không thể đi bắt, còn lại người dân đi cào quanh năm. Đến mùa cào sò, chỉ cần một cái bàn cào nhỏ và một cái lồng là có thể ra biển cào sò.
Công đoạn cào sò không hề đơn giản, cần kiên nhẫn ngâm mình hàng giờ dưới nước mới đủ sò để làm mắm. Không giống với mắm cá hay mắm tôm, mắm sò Lăng Cô có hương vị rất đặc biệt, nhờ nguyên liệu sò và công thức làm mắm sò lâu đời của người Lăng Cô, tạo nên vị thơm ngon đặc trưng.
Quy trình làm mắm sò
Cách làm mắm sò Lăng cô thực ra không quá khó, chỉ cần ướp sò với muối và các gia vị khác rồi ủ đợi “chín”. Tuy nhiên, để làm mắm sò Lăng Cô ngon thì cần phải có chút kinh nghiệm để tránh ướp quá mặn hay quá nhạt.
Đầu tiên là công đoạn cào sò không hề đơn giản và phải ngâm mình hàng giờ dưới nước mới có thể kiếm đủ sò để làm mắm.
Bước thứ hai là sơ chế sò. Sò sau khi được cạy vỏ lấy thịt thì đem rửa thật kỹ để cuốn trôi bùn, cát bên trong sò. Công đoạn này đòi hỏi người làm phải nhanh tay để sò không bị nở to, khiến mắm sò bị hỏng. Người dân địa phương thường rửa rất nhanh rồi vớt lên và để ra rổ cho ráo nước khoảng 1 tiếng.
Bước ba, cũng là bước cuối cùng, là làm mắm. Sò sau khi đã ráo nước thì cho vào thau nhựa, thêm muối đã được giã mịn theo tỷ lệ 2:10 (cứ 10 chén sò thì cho 2 chén muối). Tuyệt kỹ của các làng làm mắm sò Lăng Cô chính là ở bước này! Muốn mắm sò ngon thì phải cân đo đong đếm thật đều tay, để mắm không quá mặn hay quá nhạt.
Cuối cùng, trộn đều sò với ớt và riềng rồi cho vào hũ thủy tinh, đậy kín nắp lại. Bảo quản mắm sò ở nơi mát mẻ, tránh ánh nắng trực tiếp trong vòng 8-10 ngày là có thể lấy ra thưởng thức. Để mắm sò ngon hơn, bạn nên để ngâm lâu hơn.
Cách thưởng thức mắm sò
Để cảm nhận vị ngon đúng chuẩn của mắm sò, bạn cần ăn kèm với các nguyên liệu phù hợp để tăng thêm độ hấp dẫn. Mắm sò muối lên rất thơm, ăn với cơm nóng là ngon nhất. Ngoài ra, mắm sò cũng có thể dùng làm món nước chấm. Bạn có thể luộc một miếng thịt ba chỉ, dọn cùng chén mắm sò và một rổ rau sống gồm khế chua, chuối chát, và các loại rau sống khác, tạo nên một món ăn thật khó cưỡng.
Khi múc mắm ra, nhớ đậy lại thật kín để bảo quản cho những lần sau. Để mắm sò Lăng Cô thêm ngon, bạn nên giã một ít tỏi ớt để trộn vào mắm, làm tăng độ hấp dẫn và hương vị. Tùy theo khẩu vị, bạn có thể nêm thêm một ít đường hoặc bột ngọt, nhưng cũng cần vừa phải để không làm mất đi vị ngon nguyên chất của mắm sò. Mắm sò tuy không quá cầu kỳ nhưng lại đọng vào lòng người.
Mùa đông có chén mắm sò ăn kèm với cơm trắng thì ngon hết biết. Tất cả hương vị của mắm sò đọng lại trong khoang miệng: vị mặn mặn của mắm, vị dai ngon của sò, vị chua chua ngọt ngọt tạo nên một vị hài hòa, đánh thức vị giác ngay từ lần đầu tiên.
Mùa ăn mắm sò ngon nhất
Mùa sò lông diễn ra quanh năm, chỉ trừ vào thời điểm mưa gió tháng 9 và tháng 10, khi miền Trung bắt đầu bước vào giai đoạn lũ bão. Nước dâng cao khiến người dân không thể đi bắt sò, khiến sò lông hiếm hơn một chút so với những thời điểm khác. Tuy nhiên, vì mắm sò được chế biến bằng cách ngâm lâu và để càng lâu càng ngon, người dân thường ngâm dự trữ trước mắm sò lông Lăng Cô để có hàng bán vào những tháng mưa bão. Do đó, bạn có thể tìm mua mắm sò quanh năm.
Nếu muốn tự tay ngâm mắm sò, bạn có thể lựa chọn thời điểm sau khi những cơn bão đã qua, khi miền Trung trở lại êm ả. Lúc này, ngư dân sẽ bắt đầu đánh bắt bội thu các loại hải sản, trong đó có sò lông. Sò lông vào mùa này con to béo, có đường kính khoảng 6 cm. Mặc dù 1kg chỉ có khoảng 20 con, nhưng vì đang vào mùa nên giá rất rẻ, chỉ dưới 20 nghìn đồng/kg.
Địa chỉ mua mắm sò Lăng Cô uy tín, chất lượng
Mắm sò Lăng Cô là một món ăn kèm rất thơm ngon, có hương vị đặc biệt so với những loại mắm khác. Khi du lịch Huế, bạn sẽ bị ấn tượng bởi những hũ mắm sò đỏ au, được bảo quản kỹ lưỡng trước khi gửi đến những vị khách phương xa. Biển Lăng Cô cũng là một trong những địa điểm du lịch nổi tiếng của Huế, với bờ biển dài, xanh như ngọc. Từ Lăng Cô, bạn có thể kết hợp ghé thăm các điểm đến như đầm Lập An, đèo Hải Vân và núi Bạch Mã.
Khi có dịp đến Lăng Cô, nếu muốn mua mắm sò làm quà, bạn có thể ghé hỏi mua mắm sò Mệ Cặn (Bà Cặn). Gia đình bà có trên 20 năm làm nghề mắm sò nên đảm bảo rất ngon mà lại rẻ, chỉ từ 120k/chai.
Nếu Lăng Cô không nằm trong lịch trình của bạn, cũng đừng lo lắng vì Huế còn rất nhiều điểm đến thú vị khác. Đặc biệt, khi du lịch Huế, bạn sẽ có cơ hội ghé thăm chợ Đông Ba. Đây là cơ hội để tham quan, tìm hiểu về văn hóa, con người và đặc sản Huế, đồng thời bạn cũng có thể mua mắm sò mà bạn đã bỏ lỡ trước đó.
Ngoài mắm sò Lăng Cô, Huế còn có rất nhiều đặc sản nổi tiếng khác mà bạn có thể mua về làm quà, như mắm ruốc, mè xửng, tré Huế, mắm tôm chua, dầu tràm, trà cung đình, và nhiều hơn nữa. Nếu có cơ hội đến Huế, đừng quên mua một vài đặc sản Huế làm quà để hiểu hơn về ẩm thực cố đô và để gợi nhớ những điều tuyệt vời đã trải nghiệm tại Huế, bạn nhé!